|
male vjerske zajednice u POZEGI i NOVOJ GRADIĹ KI
GIMNAZIJA, PO@EGA PO@EGA,20,01.1999.
GIMNAZIJSKA 6,
PO@EGA
34000
M A L E V J E R S K E Z A J E D N I C E U
P O Z E G I_
S_t_o_ _j_e_ _r_e_l_i_g_i_j_a_?_
Tri svjetske religije (kr{~anska, Ĺľ`idovska i islam) imaju mnogo sli~nosti ali i razlike. Sve su tri monoteisti~ke, jer njihovi vjernici vjeruju u jednoga Boga. Svaka od njih ima svoje svete knjige (Kuran, Talmud, Tora i Bibliju), eti~ki kodeks, hramove i sve}enike.
Jednozna~na definicija tako slo`ene i slojevite dru{tvene pojave kao {to je religija ne postoji.Vrlo se ~esto odre|enje da je religija vjera u boga (ili bogove), tj. bogo{tovlje.
Naime, etimologijski rije~ religija mo`e potjecati od tri latinska glagola:
a) relegere sa zna~enjem pro}i, ponovo ~itati, opet skupiti
b) re-aligere sa zna~enjem ponovo izabrati
c) religaere sa zna~enjem povezati, svezati.
Evo kako je religija definirana u nekim ud`benicima sociologije:
- Religija je skup vjerovanja i rituala povezanih sa svetim (Hess).
- Religija je sustav vjerovanja koji se temelji na pojmu nadnaravne sile koja odre|uje sudbinu ljudi (W.A.Haviland)...
- Religija je vjera u jednog ili vi{e Bogova.
_Religija se sastoji od potpunog osje}anja na{e zavisnosti ([lajermaher) .
Maks Miler tvrdi :"Religija je sposobnost duha koja , nezavisno od svijesti i razuma , dovodi ~ovjeka u stanje da shvati baskona~nost.
Bitni sastavni elementi religije su : sistem vjerovanja, kompleksi najrazli~itijih osje}aja i skupovi obreda,magi~nih ~ina,kultova. Elementi vjerovanja i osje}anja pasivna su strana u religioznom fenomenu, dok su magijski elementi njegova aktivna strana.
Magija je poku{aj subjektivnog , misti~nog stvaranja uzro~no posljedi~nih veza , a time i fantasti nog na~ina ovladavanja silama koje vladaju nad ~ovjekom.Na taj na~in ona zna~i mije{anje subjektivnog s objektivnim. Dio vjerskih pogleda na svijet vezan je uz antropomorfizam , tj. vjeru da se bogovi zami{ljaju kao bi}a koja imaju besmrtnost ali i fizi~ka i duhovna svjstva ~ovjeka .
Kasnije razvijene , univerzalne religije , suzbijale su ovakav oblik antropomorfizma i predstavljale boga kao ~isti duh i kao za{titnika morala.Time isti}u bo`ansku svetost i uzvi{enost a sve fizi~ko i materijalno odbacuju kao pogansko i ne~isto.
Sociolo{ki gledano razlikujemo ~etiri idealna tipa religijskih organizacija, tj. velike i male organizacije kao {to su:
crkve, denominacije, sekte i kultove.
Crkva je velika, ~vrsto institucionalizirana vjerska organizacija kao npr. Katoli~ka, Anglikanska, Pravoslavna crkva ..., s razvijenom slu`benom hijerarhijom i strogo odre|enim mjestom odr`avanja vjerske slu`be (hram, crkva, sinagoga, d`amija ...).
Sekta je grupa sljedbenika nekog posebnog vjerskog mi{ljenja ili pravca koji se odvojio od crkve ili {ire sakralne zajednice.Crkva i sekta su stoga u stanju uzajamne otvorene ili latentne nepodno{ljivosti, te jedna drugu osporavaju.
Razlika je izme|u crkve i sekte kao vjerskih organizacija:
- u opsegu organizacije
- u na~inu primanja novih ~lanova
- u na~inu nova~enja sve}enika i odre|ivanju njihove uloge i
- u polo`aju ~lanova organizacije, tj. u tipu autoriteta koji prevladava u organizaciji.
Denominacija je sekta koja se institucionalizirala i napustila stanje otvorenog protesta prema crkvi ili dru{tvu (metodisti, baptisti).Denominacije su dakle vjerske organizacije koje su izgubile svoje pr_v_o_t_n_e_ _z_n a_~_a_j_k_e_ _s_e_k_t_e_ _i_ _u_m_j_e_s_t_o_ _z_a_t_v_o_r_e_n_o_s_t_i_ _i_ _e_l_i_t_i_z_m_a_ _p_o_~_e_l_e_ _s_u_ _s_e_ _o_d_l_i_k_o_v_a_t_i_ _m_a_s_o_v_n_o_{_}_u_ _i_ _t_e_`_n_j_o_m_ _d_a_ _z_a_ _s_v_o_j_e_ _u_~_e_n_j_e_ _p_r_i_d_o_b_i_j_u_ _{_t_o_ _v_i_{_e_ _l_j_u_d_i_._ _D_a_n_a_s_ _i_h_ _n_a_z_i_v_a_m_o_ _m_a_l_e_ _v_j_e_r_s_k_e_ _z_a_j_e_d_n_i_c_e_._
_K_U_L_T_ _j_e_ _m_a_n_j_a_ _r_e_l_i_g_i_j_s_k_a_ _g_r_u_p_a_ _s_l_a_b_i_j_e_ _o_r_g_a_n_i_z_i_r_a_n_a_ _o_d_ _s_e_k_t_e_,_ _t_e_ ~_e_s_t_o_ _v_r_l_o_ _k_r_a_t_k_o_t_r_a_j_n_a_._P_r_i_m_j_e_r_i_ _ _k_u_l_t_a_ _d_a_n_a_s_ _u_ _n_a_s_ _i_ _n_a_ _Z_a_p_a_d_u_ _j_e_s_u_ _g_r_u_p_e_ _s_l_j_e_d_b_e_n_i_k_a_ _a_s_t_r_o_l_o_g_i_j_e_,_ _s_p_i_r_i_t_a_u_a_l_i_z_m_a_ _i_l_i_ _t_r_a_n_s_c_e_n_d_e_n_t_a_l_n_e_ _m_e_d_i_t_a_c_i_j_e_ _i_t_d_._
_
_M_A_L_E_ _V_J_E_R_S_K_E_ _Z_A_J_E_D_N_I_C_E_ _U_ _P_O_Z_E_G_I_
_
_ D a_n_a_s_ _n_a_ _p_r_a_g_u_ _t_r_e_~ e_g_ _t_i_s_u_} l j e } a _,_ _s_t_v_a_r_a_j_u_ _s_e_ _n_o_v_i_ _n_a ~ i_n_i_ _v_j_e_r_o_v_a_n_j_a_ _i_ _r_a_z_m_i{_l_j_a_n_j_a_ _o_ _B_o_g_u_ _,_ _k_a_k_o_ _u_n_u_t_a_r_ _k r { ~ a_n_s_t_v_a_,_ _t_a_k_o_ _i_ _i_z_v_a_n_ _n_j_e_g_a_,_ _a_ t_o_ _p_o_g_o_d_u_j_e_ _n_a_s_t_a_n_k_u_ _m_a_l_i_h_ _v_j_e_r_s_k_i_h_ _z_a_j_e_d_n_i_c_a_._ _N_a_ _p_o_d_r u ~ j_u_ _g_r_a_d_a_ _P_o_`_e_g_e_ _n_a_j_s_t_a_r_i_j_a_ _m_a_l_a_ _v_j_e_r_s_k_a_ _z_a_j_e_d_n_i_c_a_ _j_e_ _P_e_n_t_a_k_o_s_t_a_l_n_a_ ( u l i c a : A r s l a n o v c i b r 2 3 . )_k_o_j_a_ _j_e_ _p_o_~ e_l_a_ _s_a_ _s_v_o_j_i_m_ _r_a_d_o_m_ _1_9_8_0_._g_o_d_._ _S_e_d_a_m_ _g_o_d_i_n_a_ _k_a_s_n_i_j_e_,_ _1_9_8_7_._g_._,_p_o_~ e_l_a_ _j_e_ _s_a_ _r_a_d_o_m_ _i_ _O_r_g_a_n_i_z_a_c_i_j_a_ _J_e_h_o_v_i_n_i_h_ _s_v_j_e_d_o_k_a_ _s_a_ _d_e_s_e_t_a_k_ _~_la_n_o_v_a_,_ _d_a_n_a_s_ _j_e_ _t_o_ _b_r_o_j_n_i_j_a_ _z_a_j_e_d_n_i_c_a_ _k_o_j_o_j_ _s_e_ _v_j_e_r_n_i_c_i_ _s_a_s_t_a_j_u_ u_ C_r_k_v_i_ J e h o v i n o g k r a l j e v s t v a u u l i c i S o k o l o v a 4
P_o ~_e_t_k_o_m_ _1_9_9_0_._g_._,_ _z_a_p_o ~_e_l_e_ _s_u_ _s_a_ _s_v_o_j_i_m_ _r_a_d_o_m_ _ _p_r_e_o_s_t_a_l_e_ d_v_i_j_e__z_a_j_e_d_n_i_c_e_,_ _A_d_v_e_n_t_i_s_t_i_ _s_a_d_m_o_g_ _d_a_n_a_ _(u_l_i_c_a_:SV. D u h a b r ._5) i_ _B_a_p_t_i_s_t_i_ _( ul i c a : @ u p a n i j s k a 15. ). . _O_v_o_ _s_u_ _d_a_n_a_s_ _m_a_l_e_ _v_j_e_r_s_k_e_ _z_a_j_e_d_n_i_c_e_ _s_a_ _p_e_d_e_s_e_t_a_k_ __~ l_a_n_o_v_a_._ _O_r_g_a_n_i_z_i_r_a_n_o_s_t_ _i_ _m_e_|_u_s_o_b_n_a_ _s_u_r_a_d_n_j_a_ _v_j_e_r_n_i_k_a_ _u_n_u_t_a_r_ _z_a_j_e_d_n_i_c_e_ _,_s_v_a_k_i_m_ _j_e_ _d_a_n_o_m_ _s_v_e_ _b_o_l_j_a_,_ a l i j e_ s_l_a_b_a _s_u_r_a_d_n_j_a_ _s_ _d_r_u_g_i_m_ _v_j_e_r_s_k_i_m_ _z_a_j_e_d_n_i_c_a_m_a_._
__
_ 1._A_d_v_e_n_t_i_s_t_i_ _s_e_d_m_o_g_ _d_a_n_a_
_Z_a_j_e_d_n_i_c_a_ _a_d_v_e_n_t_i_s_t_a_ _s_e_d_m_o_g_ _d_a_n_a_ _d_o_b_i_l_a_ _j_e_ _n_a_z_i_v_ _p_o_ _l_a_t_i_n_s_k_o_j_ _r_i_j_e ~_i_ _a_d_v_e_n_t_u_s_ št_o_ z_n_a~ i u_ _i_{ ~ e_k_i_v_a_n_j_u_ _d_o_l_a_s_k_a_ _n_e_k_o_g_a_ _i_l_i_ _n_e ~_e_g_a_._ A_d_v_e_n_t_i_s_t_i_~_k_e_ _i_d_e_j_e_,_ _o_~_e_k_i_v_a_n_j_e_ _b_l_i_s_k_o_g_ _K_r_i_s_t_o_v_o_g_ _p_o_n_o_v_n_o_g_ _d_o_l_a_s_k_a_ _ _d_o_n_i_j_e_l_i_ _su_ na Novi kontinent useljenici iz Europe, koji su po~eli dolaziti u ve}em broju nakon progla{enja nezavisnosti sjevernoameri~kih dr`ava.(1776.). Oni su na{li ve} pripremljeno tlo u pokretu preporoda {to je prohujalo ~itavom Amerikom, a predvodili su ga u prvom redu baptisti i metodisti.
Njihovim velikim propovjednikom postao je farmer William Miller. On se rodio 1782. u Pittsfieldu kao najstarije izme|u {esnaestero djece siroma{nih i pobo`nih roditelja koji su pripadali slobodnoj baptisti~koj Crkvi. Prije s_v_e_g_a_ _b_a_v_i_o_ _s_e_ _k_n_j_i_g_o_m_ _D_a_n_i_e_l_o_v_o_m_ _i_ _O_t_k_r_i_v_e_n_j_e_m_ _j_e_r_ _s_u_ _g_a_ _i_z_n_a_d_ _s_v_e_g_a_ _m_o_t_i_v_i_r_a_l_e_ _e_s_h_a_t_o_l_o_{_k_e_ _i_z_j_a_v_e_ _u_ _S_v_e_t_o_m_ _p_i_s_m_u_._ _P_r_e_m_a_ _D_a_n_i_e_l_u_ _M_i_l_l_e_r_ _j_e_ _i_z_r_a_~_u_n_a_o_ _d_a_ _}_e_ _K_r_i_s_t_ _p_o_n_o_v_o_ _d_o_}_i_ _2_1_._o_~_u_j_k_a_ 1_8_4_4_._ _g_o_d_i_n_e_._ _B_a_p_t_i_s_t_i_~_k_a_ _g_a_ _j_e_ _z_a_j_e_d_n_i_c_a_ _u_ _L_o_w_ _H_a_m_p_t_o_n_u_ _p_o_t_v_r_d_i_l_a_ _k_a o_ _
p_r opovjednika.
Ali pro{ao je i posljednji termin, a Millerovo se proro{tvo nije ispunilo i zbog toga su mu mnoge njegove prista{e okrenule le|a. Jedna `ena svojim "vi|enjem" u kojem je objavljeno da je Krist 22. listopada 1844. u nebu promjenila je njihovo vjerovanje.
Njihova proro~ica EllenG.White__j_e_ _s_t_a_l_n_o_ _g_o_v_o_r_i_l_a_ _d_a_ _j_e_ _s_v_o_j_a_ _v_i| e_n_j_a_ _p_r_i_m_i_l_a_ _o_d_ _B_o_g_a_,_K_r_i_s_t_ _j_e_ _u_i_s_t_i_n_u_ _d_o_{_a_o_,_ _n_o_ _n_e_ _n_a_ _z_e_m_l_j_u_,_ _n_e_g_o_ _n_a_ _N_e_b_o_,_ _k_a_k_o_ _b_i_ _p_r_i_j_e_ _p_o_n_o_v_n_o_g_ _d_o_l_a_s_k_a_ _o~ i_s_t_i_o_ _s_v_i_j_e_t_ _o_d_ _n_a_j_v_e ~_e_g_ _g_r_i_j_e_h_a_-_n_e_p_o_{_t_i_v_a_n_j_a_ _s_u_b_o_t_e_._U_ _E_u_r_o_p_u_ _j_e_ _a_d_v_e_n_t_i_z_a_m_ _d_o_n_i_o_ _n_e_k_a_d_a_{_n_j_i_ _k_a_t_o_l_i_~_k_i_ _s_v_e_}_e_n_i_k_ _C_z_e_c_h_o_w_s_k_y_,_ _P_o_l_j_a_k_ _k_o_j_i_ _j_e_ _u_ _A_m_e_r_i_c_i_ _p_o_s_t_a_o_ _a_d_v_e_n_t_i_s_t_._ _O_n_ _j_e_ _p_r_i_d_o_b_i_o_ _p_r_i_s_t_a_{_e_ _u_ _[_v_i_c_a_r_s_k_o_j_ _i_ _N_i_j_e_m_c_e_ _u_ _S_o_l_i_n_g_e_n_u_ _1_8_7_6_._ _(_u_ _d_o_b_a_ _n_a_c_i_z_m_a_ _a_d_v_e_n_t_i_z_a_m_ _j_e_ _s_p_r_e_~_a_v_a_n_ _a_l_i_ _n_e_ _i_ _u_g_u_{_e_n_)_._ _K_o_d_ _n_a_s_ _s_e_ _o_n_i_ _n_a_z_i_v_a_j_u_ _s_u_b_o_t_a_r_i_._ _U_ _H_r_v_a_t_s_k_o_j_ _s_u_ _1_9_2_4_._ _g_o_d_i_n_e_ _m_e_|_u_ _p_r_v_i_m_a_ _o_s_n_o_vane adventisti~ke Crkve u Rakovom Potoku kraj Zagreba, u Osijeku, Vinkovcima i Vara`dinu. Zajednica adventista sedmog dana imaju preko ~etiri milijuna ~lanova, koji svoj nauk {ire na 915 jezika. Adventisti prihva~aju Bibliju ali naro~ito deset Bo`jih zapovjedi i Kristov zakon. Za njih vrijedi pravilo:"Krscanstvo se mora iskazati u svakodnevnici i to u domu, zajednici i daljnjoj okolini. Adventisti `ele mladog ~ovjeka odgojem i podukom u~initi "duhovnim, du{evnim i tjelesno zdravim". Zala`u se za reformu vegetarijanskog `ivota, protiv prljavstine i cunda, odricanje od luksuza odjevanja, plesa, itd.
Svake subote se sastaju na subotnje bogoslu`je na kojemu prethodi "biblijska poduka". Bitan dio bogoslu`ja je i propovjed na koju se nadovezuje ~itanje Svetog pisma i molitva. Za adventista na po~etku njegova `ivota u Kristu i za Krista stoji "obra}enje", promjena pod utjecajem Duha Svetoga, "ponovno ra|anje". Kr{tenje je za adventista ~in savez s Bogom, gdje se savez ne zaklju~uje Bo`jom milo{}u nego slobodnom ~ovjekovom voljom. U skladu s time za adventiste postoji samo kr{tenje odraslih {to se vr{i uronjavanjem odnosno oni kr{tenje djece dr`e protivnim Svetom pismu. "Gospodnju ve~eru" shva}aju izrazito u kalvinisti~kom smislu. Ona se obavljla ~etiri puta u godini kao "Ve~era uspomene" s beskvasnim kruhom i sokom od gro`|a. Tome prethodi pranje nogu. Stvoritelja svih stvari. Oni vjeruju u Isusa Krista kao Sina jednaka u osobi s Ocem. Svojom smr}u na kri`u on je otkupio svijet.
Adventisti~ke zajednice su ~vrsto povezane zajednice obrtnika,majstora i bogatih intelektualaca pa se doimaju zajednicama dobro stje}ih slojeva u dru{tvu.
Prema popisu iz 1969. danas adventista u svijetu ima preko 4 milijuna, svoje bro{ure {tampaju na 915 jezika.
Najva`nije adventisti~ke skupine su:
1) Adventisti sedmog dana
2) Adventisti kr{}ani
3) Evandeoski adventisti
4) @ivotno adventisticko jedinstvo
5) Bo`zja crkva
6) Adventisticka braca vremena
Va`nija Adventisti~ka vjerovanja su:
1) Vjeruju u Sveto Pismo kao jedinu Bo`ju objavu, ne vjeruju u Crkvene dogme.
2) Svetom Trojstvu daju druga obja{njenja za razliku od Crkve: Bogu,
Ocu i Sinu pripisuju Bo`ansku narav, a o Duhu Svetom govore
nejasno i tvrde da je to samo Bo`ja sila tj. jedna bo`ja kreacija.
3) Crkva: "Ako se tko ne preporodi vodom i Duhom Svetim ne}e uni}i u kraljevstvo nebesko". (Iv. 3,5) Prema Adventistima samo odrastao vjernik mo`e biti kr{ten i protiv su kr{tenja male djece.
4) Sv. ispovijed ili sakrament pokore nije~u, iako je ovaj sakrament
temelj Kr{}anstva. Smatraju da samo bog opra{ta grijehe.
5) [tovanje svete subote 6) Za adventiste ~ovjek je bi}e od du{e i tijela. Du{a nije besmrtna. Kad ~ovjek umre, tijelo se raspadne, a du{a ostaje u grobu u besvijesnom stanju i to na isti na~in du{e dobrih i zlih. Krist svojim drugim dolaskom podaruje pravednima i dobrima Kraljevstvo Nebesko odnosno besmrtnost, a zlima mo} i oganj.
7) Ne priznaju postojanje PAKLA jer }e Krist Sotonu i sve zle du{e
uni{titi u goru}oj sumornoj jami. Ne postoji ideja pakla kao mjesta na kome sve zle du{e psihi~ki ispa{taju do drugog Kristovog
dolaska. Itd.
2.Jerhovini svjedoci
Jehovinim se svjedocima nazivaju od 1931.g. ~lanovi sljedbe koja je do tada bila poznata pod imenom "Ozbiljnih istra`iva~a Biblije" (Jehova je pogre{an izgovor starozavjetnog bo`jeg imena Jahve). Od 1953. denominacija se ozna~uje i kao "Dru{tvo novog svijeta". Sljedbu je utemeljio trgovac Charles Taze Russel ro|en 1852.g. u Pittsburgu. Njezina je duhovna domovina ameri~ki adventizam 19. stolje}a. On otkriva "Bo`ji plan s ljudima". Russel je 1876. izabran za "pastora" jedne biblijske zajednice. Svršetak svijeta prognozirao je dva puta,1914.g. i 19_1_8_._g_._,_ _a_l_i_ _s_v_o_j_ _d_r_u_g_i_ _n_e_u_s_p_j_e_h_ _n_i_j_e_ _u_s_p_i_o_ _d_o_~_e_k_a_t_i_ _j_e_r_ _j_e_ _u_m_r_o_ _1_9_1_6_._g_._ N_j_e_g_o_v_ _j_e_ _n_a_s_l_j_e_d_n_i_k_ _p_o_s_t_a_o_ _p_r_a_v_n_i_k_ _J_o_s_e_p_h_ _F_r_a_n_k_l_i_n_ _R_u_t_h_e_r_f_o_r_d_._ _N_a_k_o_n_ _n_j_e_g_o_v_e_ _s_m_r_t_i_ _v_o_d_s_t_v_o_ _j_e_ _p_r_e_u_z_e_o_ _N_a_t_h_a_n_ _H_o_m_m_e_r_ _K_n_o_r_r_._ _D_a_n_a_s_ _i_m_a_j_u_ _s_v_o_j_e_ _s_r_e_d_i_{_t_e_ _u_ _B_r_o_o_k_l_y_n_u_._
_ _ _ _ _N_a_c_i_s_t_i_~_k_i_ _j_e_ _r_e_`_im u Njema~koj zabranio Jehovine svjedoke, progonio ih i pogubio vi{e tisu}a. Oni ne prihva~aju vojnu slu`bu i ne sudjeluju u izbirnom pravu (ni aktivno ni pasivno). Isto tako se smatra pogubnim prisega i odavanje po~asti zastavi. Kao "poslanici Bo`jeg kraljevstva" pozivaju se na pravo neutralnosti, koje ih osloba|a od svih politi~kih obveza.
Nauk o Trojstvu po njihovu je mi{ljenju besmislen, nebiblijski, poganski, to je Sotonin izam. Du{a ^ovjeka nije besmrtna. Isus Krist je prvi i jedino izravno Bo`je stvorenje. Krist je izvorno bio arkan|eo Mihael. Bo`i} i Uskrs smatraju "poganskim svetkovinama". Jehovini se svjedoci skupljaju u svojim "dvoranama kraljevstva" kako bi prou~avali Bibliju i "Kulu stra`aru", a sastanak zapo~inju i zavr{avaju molitvom.
Oni samovoljno tuma~e Sveto pismo i ne prave “razliku” izme|u Starog i Novog zavjeta. Isti~u postojanje samo jednog Boga sa imenom Jehova(JHVH). Ne priznaju sveto trojstvo jer tvrde da je bog jedan i nedjeljiv. Isusa Krista priznaju kao proroka i kao vi{e duhovno bi}e koje je uskrsnulo i uza{lo na nebo. Jehovini svjedoci tvrde da su se neka proro{tva ispunila u u`asima obaju svjetskih ratova, u potresima, epidemijama, gladi, nacisti~kim i komunisti~kim progonima Jehovini svjedoci propovjedaju "tisu}ljetno kraljevstvo" poput drugih suvremenih sljedbi. Svi njihovi ~asopisi,bilteni i knjige su bogato i slikovito opremljeni i vjernicima lako dostupni(jer su jeftini). U "Kraljevskoj dvorani" tj. Crkvi,nedjeljama se svetkuje i obavlja vjerski obred. Tokom tjedna se vjernici sastaju po ku}ama i prou~avaju list "Kula Stra`ara".Vjerski pouk: "Brat" sa vi{e iskustva ~ita unaprijed odre|eni tekst iz Biblije ili "Kule stra`ara" i zatim postavlja pitanja vjernicima.Vjernici na postavljena pitanja odgovaraju. Vjernici imaju osnovni zadatak da objavljuju "Bo`je kraljevstvo" svim ljudima dobre volje pa stoga obilaze naselja i susjede {ire}i vjeru. Svaki si vjernik vodi evidenciju u kojoj pi{e koga ~ovjeka treba posjetiti i koji dio Biblije s njim treba obraditi.
Jehovini svjedoci prihva}aju svjetsku povijest kao povijest spasenja ~ovjeka.
Kristova Pentekostalna crkva
Zajedni~ko ime "pentekostalizam" (duhovnja{tvo), obuhva}a brojne zajednice koje su me|usobno razli~ite, vjeruju}i u jednu izravnu obuzetost, koja se o~ituje ~udesnim darovima Duha Svetoga. Oni nepriznaju sakramente u katoli~kom obliku nego imaju obrede, dva glavna, kr{tenje i Gospodnja ve~era, te tri sporedna, obred prino{enja djece (roditelji zajedno sa zajednicom mole za zdravlje djece), vjen~anje i obred pokapanja mrtvih.
Korijeni pentekostalizma se`u do anglosaskog-sjevernoameri~kog pokreta obnove i metodisti~kog i baptisti~kog pokreta spasa koji su se pojavili koncem 19. stolje}a. Metodisti~ki propovjednik Thomas Ball Barratt, podrijetlom iz Osla, prenio je pokret u Norve{ku, Njema~ku i [vicarsku, a nakon toga i u Italiju, Rusiju……itd.
Danas se ukupan broj ~lanova zajednice procjenjuje na 30 milijuna. Pentekostalni se pokret kod nas jav_l_j_a_ _n_a_j_p_r_i_j_e_ _u_ _k_r_a_j_e_v_i_m_a_ _n_a_s_t_a_n_j_e_n_i_m_ _n_j_e_m_a_~_k_i_m_ _i_ _m_a_d_`_a_r_s_k_i_m_ _s_t_a_n_o_v_n_i_{_t_v_o_m_._
P_o_~ e_t_a_k_ _m_o_d_e_r_n_o_g_ _p_e_n_t_a_k_o_s_t_a_l_i_z_m_a_ _s_m_a_t_r_a_ _s_e_ _d_i_j_e_l_o_v_a_n_j_e_ _p_r_o_p_o_v_j_e_d_n_i_k_a_ _C_h_a_r_l_e_s_a_ _F_._ _P_a_r_h_a_m_a_,_k_o_j_i_ _j_e_,_ _z_a_j_e_d_n_o_ s a_ _s_v_o_j_i_m_ _u ~_e_n_i_c_i_m_a_ _d_o_`_i_v_i_o_ _i_s_k_u_s_t_v_o_ _i_z_l_j_e_v_a_ _D_u_h_a_ _S_v_e_t_o_g_a, _o_d_n_o_s_n_o__ g_o_v_o_r_ _u_ _j_e_z_i_c_i_m_a__t_e_
j e_ l_i_j_e_~ i_o_ _b_o_l_e_s_n_e_._
_L_o_s_ A_n_g_e_l_e_s_ _j_e_ _d_a_n_a_s_ _s_r_e_d_i_{_t_e__p_e_n_t_a_k_o_s_t_a_l_i_z_m_a_._
_ V_o_|_a_ _p_e_n_t_e_k_o_s_t_a_l_a_c_a_ _u_ _H_r_v_a_t_s_k_o_j_ _b_i_o_ _j_e_ _I_l_i_j_a_ _P_o_d_r_u_g_o_v_i_}_,_ _a_ _s_j_e_d_i_{_t_e_ _j_e_ _b_i_l_o_ _u_ _O_s_i_j_e_k_u_._ _O_d_ _1_9_1_2_._g_._ _o_d_r_`_a_v_a_j_u_ _s_e_ m_e_|_u_n_a_r_o_d_n_e_ _p_e_n_t_e_k_o_s_t_a_l_n_e_ _k_o_n_f_e_r_e_n_c_i_j_e_,_ _a_ _p_r_v_a_ _j_e_ _S_v_j_e_t_s_k_a_ _konferencija pentekostalnih zajednica" odr`ana u Zurichu. Druga je svjetska konferencija odr`ana 1949.g. u Parizu. U osnovi je pokreta osobni spas i osobno posve}enje, tj. kr{tenje Duhom, kojemu prethodi ponovno ro|enje (uranjanjem u vodu). Pentekostalci vjeruju u bliski Kristov povratak ili parusiju nakon kojega slijedi tisu}ljetno kraljevstvo. Oni vjeruju da svaka crta Svetog pisma proizlazi izravno od Svetog Duha i naginju k fundamentalizmu, tj. k doslovnom poimanju svih biblijskih izjava i pojedinosti. Vjernici padaju u trans i govore nepoznatim jezicima. Pentekostalni pokret presu|uje sam sebi svojom golemom vanjskom rascjepkano{}u i jo{ vi{e zbrkom i manjkavo{}u nauka,
BAPTISTI
Za__r_a_z_l_i_k_u_ _o_d_ _o_s_t_a_l_o_g_ _s_v_i_j_e_t_a_,_ _g_d_j_e_ _s_e_ _b_a_p_t_i_z_a_m_ _p_o_j_a_v_i_o_ _u_ _1_7_s_t_._,_u_ _H_r_v_a_t_s_k_o_j_ _s_e_ _p_o_j_a_v_l_j_u_j_e_ _1_9_2_3_._g_._ _u_ _O_s_i_j_e_k_u_._ _P_r_o_g_r_a_m_ _r_a_d_a_ _s_v_i_h_ _b_a_p_t_i_s_t_i~_k_i_h_ _z_a_j_e_d_n_i_c_a_ _u_ _H_r_v_a_t_s_k_o_j_ _u_s_k_l_a| e_n_ _j_e_ _s_ _p_r_o_g_r_a_m_o_m_ _v_a_n_j_s_k_e_ _
b_a_p_t_i_s_t_i ~_k_e_ _z_a_j_e_d_n_i_c_e_._ _B_a_p_t_i_s_t_i_ _s_e_ _d_i j_e_l_e_:_ _
1_/_ _Z_a_j_e_d_n_i_c_a_ __ K_r_i_s_t_o_v_i_ _u~e_n_i_c_i__
2_/_ _N_j_e_m_a_~k_i_ _B_a_p_t_i_s_t_i__ D_u_n_k_e_r_i__
3_/_ _A_p_o_s_t_o_l_s_k_a_ _k_r_{ ~ a_n_s_k_a_ _C_r_k_v_a_._
B_a_p_t_i_s_t_i_ _u_ _P_o_`eg i___s_a_st_a_j_u_ _s_e_ _j_e_d_a_n_p_u_t_ _t_j_e_d_n_o_ _i_ _t_o_ _n_e_d_e_l_j_o_m,_ a_ _n_e_ k_a_o_ _a_d_v_e_n_t_i_s_t_i_ _s_u_b_o_t_o_m_._V_j_e_r_s_k_i_ _o_b_r_e_d_ _s_e_ _o_d_r_`a_v_a_ _u_ _v_e_~ o_j_ _p_r_o_s_t_o_r_i_j_i_ _k_o_j_a_ _s_e_ _n_a_l_a_z_i_ _u_ _s_k_l_o_p_u_ _s_t_a_m_b_e_n_o_g_ _k_o_m_p_l_e_k_s_a_,_ k_a_o_ _i_ _k_o_d_ _p_e_n_t_e_k_o_s_t_a_l_a_c_a_._ _B_a_p_t_i_s_t_i_ _s_u_ _t_o_l_e_r_a_n_t_n_i_ _l_j_u_d_i_ _p_r_e_m_a_ o_s_t_a_l_i_m_ _v_j_e_r_._ _z_a_j_e_d_n_i_c_a_m_a_ _i_ _k_a_o_ _p_r_a_v_i_ _k_r_{~an_i_ _p_o_k_u_{_a_v_a_j_u_ _`_i_v_j_e_t_i_ u_ _D_u_h_u_ _S_v_._P_i_s_m_a_._ Ka_o_ i o_s_t_a_l_e_ _z_a_j_e_d_n_i_c_e_ _v je ru j u d_a_ _j_e_ _n_j_i_h_o_v_a_ _v_j_e_r_a_ _o_n_a_ _p_r_a_v_a_._ _P_r_e_m_a_ s_v_o_m_ _n_a_u_k_u_ _s_l_i_~n_a_ _j_e_ _p_r_o_t_e_s_t_a_n_t_s_k_o_m_ _u_~e_n_j_u_ _a_ _k_a_o_ _i_ _o_s_t_a_l_e_ z_a_j_e_d_n_i_c_e_ _r_a_z_l_i_k_u_j_e_ _s_e_ _o_d_ _u~_e_n_j_a_ _R_i_m_o_k_a_t_o_l_i~_k_e_ _C_r_k_v_e_._
_Z_A_K_L_J_U C A_K_:_
_
N a k o n d u g o t r a j n o g i s t r a z i v a n j a o v o g r e l i g i j s k o g
f e n o m e n a p o k u { a t ~ e m o i z v e s t i _z a k l j u ~ a k .
1_)_ _M_a_l_e_ _v_j_e_r_s_k_e_ _z_a_j_e_d_n_i_c_e_ _n_e_ _p_r_i_z_n_a_j_u_ _p_o_j_e_d_i_n_e_ _d_o_g_m_e_ _ C_r_k_v_e (__b_o_`_a_n_s_k_e_ i_s_t_i_n_a_ _k_o_j_e_ _s_e_ r_a_c_i_o_n_a_l_n_o_ _n_e_ _d_o_k_a_z_u_j_u_)_._
2_)_ _N_e_k_e_ _n_e_ _v_j_e_r_u_j_u_ _u_ _B_o_`_a_n_s_k_u_ _I_s_u_s_o_v_u_ _p_r_i_r_o_d_u_._ _
3_)_ _N_e_ _p_r_i_z_n_a_j_u_ _p_o_s_t_o_j_a_n_j_e_ _s_v_e_t_a_c_a_ _p_a_ _i_ _M_a_j_k_e_ _B_o_`_j_e_._ _
4_)_ _T_r_o_j_s_t_v_o_ _j_e_ _t_e_m_e_l_j_ _k_r_{_}_a_n_s_k_e_ _i_s_t_i_n_e_,_ _a_l_i_ _g_a_ _o_n_e_ _n_e_ _p_r_i_z_n_a_j_u_,_a_ r_a_z_l_i_k_u_j_u_ _s_e_ _i_ _u_ _o_d_n_o_s_u_ _p_r_e_m_a_ _s_a_k_r_a_m_e_n_t_i_m_a_ _(_n_p_r_._ _k_r_{_t_e_n_j_a_,_ s_v_e_t_e_ _i_s_p_o_v_i_j_e_d_i_,_ _`_e_n_i_d_b_e_ _i_t_d_._)_
5_)_ _R a z l i k u j e i m s e o_d_n_o_s_ _p_r_e_m_a_ _s_u_b_o_t_i_ _i_ _n_e_d_j_e_l_j_i_._
6_)_ _R_a_z_l_i_k_u_j_u_ _s_e_ _ _m_e_|_u_s_o_b_n_o_ _i_ _p_o_ _ _u_~_e_n_j_u_ _o_ b_e_s_m_r_t_n_o_s_t_i_ _d_u_{_e_ _(_d_a_ _l_i_ _d_u_{_a_ _o_d_l_a_z_i_ _u_ _n_e_b_o_ _i_l_i_ _o_s_t_a_j_e_ _u_ _g_r_o_b_u_ s_ _t_i_j_e_l_o_m_ _k_o_j_e_ _s_e_ _r_a_s_p_a_d_a_ __ “d_u_{a_ _s_a_n_j_a_”_ ) .
8_)_ _o_d_n_o_s_u _p_r_e_m_a_ _C_r_k_v_i_ _i_ _P_a_p_i_n_s_t_v_u_ _i_t_d_._
_
_ Osim_spomenutih zajednica i konfesionalnih religija danas je masovna kultura i tr`i{te preplavljeno s desetak kvazi-isto~nih religija koje su sa zapada (SAD-a) u{le na mala vrata u na{e krajeve i izmije{ale se s tradicionalnim gnosti~kim, teozofskim i antropozofskim vjerovanjima, spiritisti~kim kultovima i sektama koje isti~u dolazak "DOBA VODENJAKA "tj, novog zlatnog doba. Ove oblike religijske svijesti danas nazivamo "religije mladih".
Zajedni~ka obilje`ja takozvane "religije mladih" koja postoji i u Po`egi (npr. Hare Kri{na, Transcedentalna meditacija, Antropozofi, Moonova i Saentolo{ka sekta ) su :
1/ Do`ivljaj obra}enja
Kada u pojedinim novim sektama novi ~lan prihvati novo ime – a to je pojava koja je dobro poznata iz povijesti religije –, tada je to izraz unutarnjeg obra}enja, novog po~etka.Kao posljedica tog obra}enja , roditelji iznenada primje}uju da se s njihovim sinom "ne{to doga|a" , da je njihova k}i postala {utljiva , da je se "ne mo`e prepoznati ".Obra}enje mo`e biti tako sna`no , da bi se moglo govoriti o izvjesnom pomaku li~nosti ili takozvanoj "psihomutaciji" ( po H.Haacku ).
2/ Tra`enje novog smisla `ivota
Nakon praznina i frustracija u svojem dosada{njem `ivotu vjernici ovih sekti na{li su novi smisao `ivota.To iskustvo "obra}eniku"ulijeva svijest o novom obliku slobode u maloj zajednici.
3/ Vjerovanje u autoritet
U svim sektama vjerovanje u autoritet osniva~a i u~itelja jest zna~ajka koja odmah pada u o~i i koja se mora shvatiti veoma ozbiljno. Promatramo li mlade ljude u novim sektama, u~init }e nam se da Erich Fromm ima pravo kada ka`e ,da "~ovjek ho}e pobje}i od slobode; on ho}e dar slobode {to prije svaliti na druge"
Apsolutno vjerovanje autoritetu skriva u sebi opasnost od potpune pokornosti i totalne ovisnosti, koja ne samo {to ote`ava ili onemogu}ava razvijanje li~nosti pristalice , ve} mo`e dovesti i do sukoba s dr`avnim zakonima (tragediju iz Jonestowna kada je tisu~u vjernika sekte “Hrama naroda” izvr{ilo samoubojstvo). Ovo su dokazi za tvrdnju da sekte mogu djelovati destruktivno u dru{tvu.
4/ Spremnost za kontemplaciju i religiozno iskustvo
Tra`i se izravno iskustvo Boga i Transcedentnom meditacijom spajanje s Bogom. Geslo ovih grupa je: "Bog je u tebi; na|i ga u sebi."Nove sekte ne samo {to se prili~no razlikuju me|usobno, ve} je svaka od nji razvila vlastito u~enje, koje je sastavljeno od elemenata razli~itih svjetonazora i religija. U Po`egi su vjerskim fanatizmom povezani pojedinci i male grupe, ti ~lanovi sekti “ Nev Age “ nisu zna~ajni za vjerski `ivot u gradu.
KOLIC BRANKO,prof.
POPIS LITERATURE:
1. PEDAGO[KA ENCIKLOPEDIJA, Zavod za ud`benike i nastavna sredstva, Beograd, 1989.
2. SUVREMENO DRU[TVO I SOCIOLOGIJA /zbornik
radova/, Globus, Zagreb, 1986.
3. Supek, Rudi.: Ispitivanje javnog mnijenja,
4. Sociologija, Georges Gurvitch, Naprijed, Zagreb, 1966.
5. Revija za sociologiju 1-2,Sociolo{ko dru{tvo Hrvatske, Zagreb, 1989.
6. Zvonarevi},Mladen.Socijalna psihologija,[kolska knjiga,Zagreb,78.
7. Petz,Boris.Psihologiski rje~nik ,Prosvjeta,Zagreb,1992.
8. RELIGIJA I DRU[TVO /Zbornik tekstova/,Zavod za ud`benike i
nastavna sredstva.Beograd,1988.
9. Juki},Jakov.Religija u modernom industrijskom dru{tvu,Crkva u
svijetu,Split,1973.
10. ^imi},Esad.Drama ateizacije,Zavod za izdavanje ud`benika,
Sarajevo,1974.
11. Pavi~evi},Vuko.Sociologija religije sa elementima filoz.religije,Univerzitetu Beogradu,Beograd,1970.
12. Puli{eli},Stjepan.Osnove sociologije/XV.dopunjeno izdanje/,Narodne novine,Zagreb,1989.
13. Mandi},Oleg.Od kulta lubanje do kr{}anstva,Matica Hrvatska,
Zagreb,1954
14. Henry,Lucien.Porijeklo religije,Zagreb,1946.
15. Lovenc,Borislav.Psihologija i filozofija religije,Beograd.
16. Sergejev,Dimitrije.Otu|en ~ovjek,Suvremena misao,Zagreb,1974.
17. Fojerbah,Ludvig.Predavanje o su{tini religije,Kultura,Beogred,1974.
18. Bahtijarevi},[tefica.Religijsko pripadanje.Zagreb,1975.
19. Dirkem,Emil.Elementarni oblici religijskog `ivota,Prosveta.Beograd,1982
20. Bronisloav,Malinovski.Magija,nauka i religija ,Prosveta,Beograd,1971.
21. Vrcan,Sr|an.Od krize religije k religiji krize.[kolska knjiga.
Zagreb,1986.
22. Dugand`dija,Nikola.Kriza i religija,[kolske novine,Zagreb.1986.
23. Bratz,Wilhelm.Sekte danas/nauk,organizacija rasprostranjenost/,
Kr{}anska sada{njost,Zagreb,1984.
24. Kuva~i},Ivan.Obuzdana utopija/prilozi prou~avanja suvremenog
dru{tva,Naprijed,Zagreb,1986.
25. Kalin,B.Povijest filozofije,[kolska knjiga,Zagreb,1989.
26. Fiamengo,Ante.Porijeklo i dru{tvena uloga religije,Novo pokoljenje,Zagreb,1950.
27. Haralambos,M.Uvod u sociologiju,Globus,1989.
28. Supek,Rudi.Sociologija,[kolska knjiga,Zagreb.
29. LeBon,G.Psihologija gomile,Globus,Zagreb.
30. FILOZOFIJSKI RJE^NIK,Nakladin Zavod Matice hrvatske,Zagreb,1989
|
 |
